‘Sincerely, Detroit’ is een project van de in Grand Rapids, Michigan geboren producent Apollo Brown (1980), die sinds 2003 in Detroit woont. Hij is erin geslaagd 59 (!) rappers uit de stad op 21 tracks samen te brengen. Onder de artiesten bevinden zich Detroitse grootheden als Royce da 5’9, Elzhi en Black Milk. Bijna iedereen die iets voor hiphop uit Detroit heeft betekend van de partij. Dat Eminem en Big Sean, de bekendste rappers uit de Motor City, ontbreken valt wel op.
Het mag de pret niet drukken. ‘Sincerely, Detroit’ is wat mij betreft het beste album van het jaar. De productie van Apollo Brown (zie bovenstaande foto) stelt geen seconde teleur, en uit liefde voor de hometown zetten alle rappers hun beste beentje voor.
Mijn favoriete nummers zijn:
1: Can’t Lose (Feat. Phat Kat, Royce Da 5’9, & DJ Los)
2: Jacksons (Feat. Seven The General, Nick Speed, & Big Tone)
3: Over Do It (Feat. Bronze Nazareth & Boldy James)
En dan is er ook nog die iconische coverfoto. Het kruispunt van West Fort Street en Eighth Street, iets ten westen van downtown Detroit. Ik heb er tussen 2013 en 2018 regelmatig gelopen en gefietst.
Al snel na zijn aantreden als burgemeester van Detroit wordt Mike Duggan de hemel in geprezen. Zo zet het invloedrijke webmagazine Politico hem in september 2014 op de lijst van de 50 meest interessante politieke denkers van het jaar. En enkele maanden later zwaait ook president Barack Obama tijdens een bezoek aan de opgebloeide autofabrieken in de regio Duggan lof toe. ‘Under the leadership of Mayor Mike Duggan, Detroit is charting a new course. It still faces some challenges but you’re coming back.’
Het aanpakken van het verval (blight) in Detroit vormt de hoeksteen van het beleid van Duggan. ‘We are going to roll through this city like no one has ever seen,’ belooft hij in juni 2014. Voorgangers van de burgemeester gingen ook de strijd tegen blight aan, maar van een gecoördineerde aanpak was in het verleden nauwelijks sprake. Doordat het zicht op de ware omvang van het probleem ontbrak, en iedereen maar wat aanrommelde, nam het aantal vervallen en verlaten panden – ondanks sporadische successen – continu toe.
Vlak voordat Duggan als burgemeester aantreedt, gaat het roer in de herfst van 2013 echter om. Op initiatief van president Obama en de gouverneur van Michigan, Rick Snyder, wordt de Detroit Blight Removal Task Force opgericht. De Task Force bestaat uit deelnemers uit zowel de private als particuliere sector. En de eerste taak die de groep zichzelf stelt, is het verzamelen van zoveel mogelijk informatie over alle vervallen en verlaten panden in de stad.
Dit proces wordt blexting – een samenvoeging van blight en texting – genoemd. ‘As properties are surveyed, they are stored in a database and immediately visualized on a map,’ legt Jerry Paffendorf, de directeur van Loveland Technologies, uit. De resultaten van het project – door burgemeester Duggan omschreven als Star Wars wizardry – komen uiteindelijk op de site www.motorcitymapping.org terecht. De database geeft onder meer informatie over het eigendom van een perceel, of het perceel bebouwd is en – indien het bebouwd is – of het pand wordt bewoond of niet.
Het eindrapport van de Detroit Blight Removal Task Force wordt in mei 2014 gepresenteerd. Van de in totaal 380.000 percelen in Detroit blijken er bijna 85.000 in meer of minder mate onderhevig te zijn aan verval. Het gaat dan vooral om woningen, maar ook om fabrieken, winkels, kerken en duizenden stukken grond. 40.000 panden zijn niet meer te redden.
Schattingen wijzen uit dat het opruimen van al het blight rond de twee miljard dollar kost. Detroit heeft na de soepele afwikkeling van het faillissement van de stad hiervoor een reserve opgenomen van honderden miljoenen dollars. Tevens doet het een beroep op federale gelden bestemd voor gemeenschappen die getroffen zijn door de kredietcrisis. Hierdoor kan het stadsbestuur eindelijk een van de grootste problemen waar Detroit zich mee geconfronteerd ziet te lijf gaan. Blight moet op korte termijn tot het verleden behoren.
Aan het hoofd van deze enorme operatie staat sinds begin 2014 burgemeester Duggan. En niet zonder succes. De afgelopen vijf jaar zijn er al bijna 20.000 vervallen en verlaten panden gesloopt. Alleen het geld is nu wel bijna op. Om de resterende aftandse gebouwen de komende vijf jaar te kunnen te ruimen, stelde Duggan in september 2019 dan ook voor een 30-jarige obligatielening uit te geven om 250 miljoen dollar op te halen. Na een urenlange vergadering stemde op dinsdag 19 november echter zes van de negen gemeenteraadsleden tegen het plan van de burgemeester.
Het Detroitse sloopprogramma ligt al sinds 2015 onder een vergrootglas. Verschillende overheidsinstanties constateerden de afgelopen jaren onder meer dat aannemers laks omsprongen met milieuregels, het toezicht op het project niet goed geregeld was en grote bouwbedrijven werden voorgetrokken bij het binnenhalen van contracten. Maar het wegstemmen van Duggans plan is ook een teken van het afnemende vertrouwen in de burgemeester. In de lente van 2019 kwam namelijk naar buiten dat Duggan een relatie had met Dr. Sonia Hassan, voorzitter van Make Your Date, een organisatie gericht op het terugdringen van het aantal vroegtijdige geboorten in Detroit. Pikante details: de burgemeester was toen nog getrouwd (inmiddels is hij gescheiden) en Make Your Date ontving geld van het stadsbestuur.
Uit een onderzoek dat de staat Michigan startte naar mogelijke belangenverstrengeling bleek dat enkele werknemers van de gemeente mailtjes hadden verwijderd die bewaard hadden moeten worden. Het stadsbestuur werd aangeraden sancties op te leggen, maar volgens de burgemeester waren de mails niet gewist om informatie te verdoezelen, maar om jonge, onervaren werknemers te beschermen. De gemeenteraad kon zich niet in deze verklaring vinden en nam op 5 november een resolutie aan waarin Duggan met klem werd verzocht disciplinaire maatregelen te treffen. Dit legde de burgemeester echter naast zich neer. Volgens gemeenteraadslid Scott Benson heeft Duggan het verzet van het stadsbestuur dan ook over zichzelf afgeroepen. ‘I think a big part of the no vote comes down to personality,’ aldus Benson, die zelf voor het uitgeven van de obligatielening stemde. ‘There’s a personality issue … he’s going to have to sit down with council members.’
Een woordvoerder van de burgemeester verklaarde na afloop van de stemming dat het afkeuren van het obligatielening indicatief is ‘of a healthy system of checks and balances.’ En Duggan zelf geeft de strijd tegen blight nog niet op. ‘We’re going to have to slow the demolitions down, temporarily. But we are going to sit with council quickly, come up with a process that people feel good about and hopefully move forward later in the year,’ aldus de burgemeester. ‘I’m really confident that council and I can work out something that will take care of the problem.’
Oude knakkers zijn het inmiddels: regisseur Martin Scorsese (77) en de legendarische acteurs Robert De Niro (76), Joe Pesci (76) en Al Pacino (79). Maar wat een voortreffelijke film heeft het kwartet met ‘The Irishman’ afgeleverd. Scorsese, de meester van de gangsterfilms (hij regisseerde ook onder meer Goodfellas, 1990; en Casino, 1995), neemt in stijl afscheid van het genre. Met een 3,5 uur durend spektakelstuk dat enkele decennia beslaat, en waarin gebeurtenissen als de moord op JFK, de Cubacrisis en Watergate het decor vormen.
De Ier uit de titel is Frank Sheeran, gespeeld door De Niro. Scorsese heeft zijn film gebaseerd op de biografie over Sheeran (die in 2003 stierf) ‘I Heard You Paint Houses’ uit 2004. ‘I Heard You Paint Houses’ is in maffia-kringen codetaal voor het vermoorden van mensen. De verf (paint) verwijst immers naar de bloedspetters die je krijgt als je een wapen op iemand leegschiet.
Veteraan Sheeran (1920) gaat na de Tweede Wereldoorlog in Philadelphia aan de slag als vrachtwagenchauffeur, maar komt al snel in contact met de georganiseerde criminaliteit in de havenstad aan de Amerikaanse Oostkust. Scorsese neemt de tijd om het verhaal van Sheeran te vertellen. Uitgebreid worden de beslissingen belicht die ertoe leiden dat hij zich ontwikkelt tot een hit guy voor de maffia. Baas Russell Bufalino – vertolkt door Pesci – neemt Sheeran uiteindelijk onder zijn hoede. We zien hier Pesci zoals we hem nog niet eerder zagen: een koele, rationele en ietwat bedeesde Don. Heel anders in ieder geval dan de ongecontroleerde heethoofden die hij speelde in Casino en Goodfellas. (Voor veel scènes is overigens gebruik gemaakt van verjongingssoftware waarmee De Niro en Pesci ‘glad zijn getrokken’).
De band tussen Sheeran en Bufalino is echter niet de belangrijkste in ‘The Irishman’. Centraal staat namelijk de vriendschap die de Ier opbouwt met de illustere vakbondsleider Jimmy Hoffa (Al Pacino). En hoe indrukwekkend De Niro en Pesci ook hun rollen vormgeven, ze worden volledig weggeblazen door de magistrale Pacino. Het zou me dan ook niks verbazen als deze rol de acteur zijn tweede Oscar oplevert (hij won in 1993 een Oscar voor zijn rol in Scent of a Woman). Pacino zet Hoffa neer als een excentrieke driftkikker die volledig vergroeid is geraakt met ‘zijn’ vakbond. Fascinerend te zien hoe hij – zonder ook maar enige concessie te doen – langzaam maar zeker zijn eigen graf graaft.
De in Indiana geboren Jimmy Hoffa verhuist in 1924 op elfjarige leeftijd met zijn familie naar Detroit. In de Motor City ontpopt de puber zich tot een natuurlijk leider die al op zijn 18e zijn eerste staking organiseert. Hoffa werkt zich daarna in rap tempo op binnen de Teamsters: een machtige vakbond die opkomt voor de belangen van truckers (vrachtwagenchauffeurs).
In de jaren 50 van de vorige eeuw groeit Hoffa uit tot een publiek figuur. Alleen de president zelf zou in die periode invloedrijker zijn geweest dan de vakbondsleider uit Detroit. ‘The day our trucks stop. America stops,’ aldus Hoffa in ‘The Irishman’.
Maar onomstreden is hij niet. Zo onderhoudt Hoffa banden met de georganiseerde misdaad en wordt hij in 1964 veroordeeld wegens poging tot omkoping van een jurylid. De vakbondsman verdwijnt achter de tralies en verliest tot zijn grote verdriet het voorzitterschap van de Teamsters. Wanneer hij na zijn vrijlating met man en macht probeert zijn oude functie terug te krijgen wekt Hoffa de woede van verschillende maffia-leden, die inmiddels leunen op een andere stroman.
Op 30 juli 1975 verkeert Hoffa in de veronderstelling een afspraak met twee leidinggevende figuren binnen de Detroitse maffia te hebben om de vredespijp te roken in een restaurant in de welvarende voorstad Bloomfield Township (35 kilometer ten noordwesten van downtown Detroit). Er komt echter niemand opdagen. Nadat een boze Hoffa zijn vrouw hiervan per telefoon op de hoogte heeft gesteld, zien getuigen hem in een auto met drie mannen stappen. Van de vakbondsleider wordt daarna nooit meer wat vernomen.
De mysterieuze verdwijning van Jimmy Hoffa is nooit opgelost. En meer dan 45 jaar na dato krijgt de FBI nog altijd tips binnen over de plek waar zijn lichaam te vinden zou zijn. Desalniettemin heeft Scorsese ervoor gekozen ‘The Irishman’ volledig te baseren op de biografie van Sheeran. Een volgens sommigen grote fout. Zo verscheen er in augustus een artikel op slate.com met de titel ‘The Lies of the Irishman’, waarin vraagtekens worden gezet bij de wijze waarop Hoffa volgens Sheeran is omgekomen (https://slate.com/culture/2019/08/the-irishman-scorsese-netflix-movie-true-story-lies.html). Daarnaast stond in een artikel op vanityfair.com begin november onder meer dat ‘FBI agents, prosecutors, reporters, and criminals who knew Frank Sheeran’ twijfelden aan zijn versie van de gebeurtenissen (https://www.vanityfair.com/hollywood/2019/11/the-irishman-true-story-frank-sheeran). En dan is er ook nog Dan Moldea, die de zaak al sinds het begin volgt en in 1978 het boek ‘The Hoffa Wars’ schreef. ‘It’s great filmmaking, but bad history,’ aldus Moldea over ‘The Irishman’.
Martin Scorsese lijkt Moldea en de andere critici gelijk te geven. Tijdens het afgelopen filmfestival van New York verklaarde de regisseur namelijk dat het niet de echte Frank Sheeran is die we in ‘The Irishman’ zien, maar ‘some character we all created’. ‘The story is about people living a life, a tough life, love, trust, betrayal, remorse, regret,’ aldus Scorsese.
Niets meer en niets minder.
Mijn oordeel: 9/10
Imdb.com: 8,7/10
Rottentomatoes.com: critici: 96/100, bioscoopbezoekers: 88/100
Metacritic: 94/100
Rogerebert.com: 3,5/4
Gezien: zondag 17 november 2019 (de verjaardag van Scorsese!), Filmhuis Lumen, Delft.
‘The Irishman’ is vanaf woensdag 27 november te zien op Netflix. Tot die tijd draait de film nog in een beperkt aantal bioscopen.
Enkele weken geleden schreef ik een stuk over de staking bij General Motors (GM) (https://www.detroithetboek.nl/zondag-13-oktober-uaw-versus-gm-deel-1/) Leden van de autovakbond UAW waren van mening dat de tijd was aangebroken om te worden beloond voor de offers die ze tijdens de kredietcrisis hadden gebracht. En toen de partijen niet tot overeenstemming konden komen over een nieuwe arbeidsovereenkomst, werd op 16 september een landelijke staking aangekondigd. Meer dan 30 fabrieken van GM in 19 verschillende staten moesten uiteindelijk de poorten sluiten.
Na weken onderhandelen sloten de UAW en GM op woensdag 16 oktober een conceptakkoord dat ruim een week later door een kleine meerderheid van de vakbondsleden (57 procent) werd goedgekeurd. De langste GM-staking sinds 1970 kwam op maandag 28 oktober officieel ten einde. 48.000 werknemers van de autoproducent konden zich vanaf die dag weer verheugen op hun normale salaris in plaats van op een magere uitkering uit de stakingskas. De 40 dagen staking kostte GM – dat de productie van 300.000 auto’s moest uitstellen – zo’n drie miljard dollar.
Een flink aantal eisen van de vakbond zijn uiteindelijk ingewilligd. Zo zal GM de komende jaren bijna acht miljard dollar investeren in Amerikaanse fabrieken, waardoor 9.000 arbeidsplekken behouden blijven. Iets minder dan de helft van dit bedrag zal ten goede komen aan de productie van elektrische auto’s in de Detroit-Hamtramck Assembly Plant, een fabriek waarvan vorig jaar nog de sluiting werd aangekondigd. Verder zullen werknemers de komende vier jaar twee keer een loonsverhoging krijgen van drie procent en zullen tijdelijke werknemers (die zeven procent van het totale personeelsbestand van GM uitmaken) na drie jaar een vast contract krijgen. Daar bovenop ontvangt iedereen een eenmalige uitkering van vier procent (en over twee jaar nogmaals), blijft de bijdrage aan de zorgkosten voor UAW-leden gelijk en krijgen deze nog dit jaar een winstbonus van 11.000 dollar (tijdelijke werknemers: 4.500 dollar). ‘We delivered a contract that recognizes our employees for the important contributions they make to the overall success of the company, with a strong wage and benefit package and additional investment and job growth in our U.S. operations. GM is proud to provide good-paying jobs to tens of thousands of employees in America and to grow our substantial investment in the U.S,’ aldus GM-ceo Mary Barra.
De UAW heeft niet kunnen voorkomen dat er drie fabrieken (in Warren, Michigan; Lordstown, Ohio en Baltimore, Maryland) worden gesloten plus een distributiecentrum (in Fontana, Californië) voor onderdelen. GM denkt hier vier miljard dollar mee te kunnen besparen. Ceo Barra: ‘From the outset, our goal was to reach an agreement that works for our shareholders, our employees, and our company as we confront the reality of a rapidly transforming industry.’
Beleggers hebben in ieder geval positief gereageerd op de overeenkomst: de koers van GM staat inmiddels weer op hetzelfde niveau als voor de staking.
Een half uur rijden ten oosten van Des Moines, de hoofdstad van de staat Iowa, ligt Newton. Het leven in dit stadje (15.000 inwoners) draaide decennialang om The Maytag Company, een fabrikant van wasmachines en drogers. Maar na de eeuwwisseling kwam de klad erin. Een hevige internationale concurrentiestrijd leidde tot ontslagen en een overheveling van een deel van de productie naar Mexico. En kort nadat Maytag in 2006 door Whirlpool werd overgenomen, werden de fabriek en het hoofdkantoor in Newton gesloten. Bijna 2.000 mensen verloren hierdoor hun baan en tijdens de kredietcrisis was de werkloosheid in Iowa nergens hoger.
Op vrijdag 25 oktober vindt er rond het middaguur in het oude hoofdkantoor van Maytag (zie de bovenstaande foto), dat tegenwoordig als zalencentrum dienst doet, een campagnebijeenkomst van de Democratische presidentskandidaat Bernie Sanders plaats. Er zijn ongeveer 125 mensen aanwezig.
De eerste spreker is de 19-jarige student Chris Simmons. Zijn opa en vader werkten ooit voor Maytag, en Chris kan zich het jaar 2006 nog goed voor de geest halen. ‘After that, Newton just wasn’t the same anymore.’ Het gezin Simmons ging bijna ten onder aan de crisis. Chris is er nog steeds woedend over: ‘Whole communities should not be destroyed because of corporate greed!’ Wat volgt is een harde aanval op de Democratische partij. ‘They used us to get votes. So now we need someone who has a history of voting for workers.’ Vervolgens kondigt Chris Bernie Sanders aan. De senator uit Vermont wordt met een hartelijk applaus door de Iowans verwelkomd.
Het is het eerste bezoek van Sanders aan Iowa nadat hij begin oktober getroffen werd door een hartaanval. Tijdens de voorverkiezingen van 2016 verloor Bernie Iowa – de staat waar traditiegetrouw de eerste voorverkiezingen plaatsvinden – met een miniem verschil van Hillary Clinton, om enkele dagen later wel te winnen in New Hampshire. Een maandenlange strijd die de Democratische partij tot op het bot verdeelde was het gevolg.
Vier jaar later is de situatie echter compleet anders. Met op dit moment nog 16 Democratische presidentskandidaten heeft Sanders het namelijk een stuk lastiger. Voordat hij worstelde met zijn gezondheid was zijn leeftijd (78 jaar)Â al een probleem. Verder is hij niet de enige progressieve kandidaat meer en zit er bij het gematigde kamp Hillary nog de nodige wrok om 2016.
Op een zonnige herfstdag eind oktober is Sanders terug in Iowa met zijn End Corporate Greed Tour. In het oude hoofdkantoor van Maytag laat hij weten geraakt zijn door het verhaal van Chris Simmons. Hij herinnert zich namelijk nog de stress bij zijn eigen ouders, toen zij in zijn jeugd moeite hadden het hoofd boven water te houden. Het is volgens de senator de ervaring van veel te veel Amerikanen. En de belangrijkste oorzaak voor de problemen is wat Sanders betreft helder. ‘We are living in a nation today in where we are seeing unparalleled levels of corporate corruption.’ De ‘cause of the almighty dollar’ staat te vaak centraal bij de beslissingen die bedrijven nemen. Sanders: ‘If they can make five cents more by closing and moving to Mexico or China, that’s not a problem. Well, today we’re going to tell corporate America to stop this devastation and greed.’
Bernie heeft grote moeite met de enorme macht van sommige ondernemingen. Hij noemt onder meer Facebook en Google, met een aandeel van 60 procent op de markt voor reclames, en de grootste vijf mediabedrijven die 90 procent controleren ‘of what we see, hear and read.’ En dan is er ook nog Amazon, dat meer dan de helft van de e-commerce in handen heeft en nauwelijks tot geen belasting betaalt. ‘Now Mr Bezos, we got some bad news for you. Under my administration you’ll pay your fair share of taxes,’ is de boodschap van Sanders voor de rijkste man ter wereld (juni 2019: een vermogen van meer dan 125 miljard euro). ‘We are going to end that outrage.’
Sanders wil de macht van corporate America onder meer breken door een minister van Justitie aan te stellen die de mededingingswetgeving agressief ter hand zal nemen. Immers: ‘We need to have an economy with real competition.’ Verder moet het minimumloon omhoog (‘Raise the minimum wage to a living wage’), en dienen werknemers een plek te krijgen in de raden van bestuur (‘We need to give working people in this country more power over their own lives.’) Alvorens te vertrekken naar het volgende event heeft Sanders nog een laatste uitsmijter voor de aanwezigen in Newton. ‘It’s time to create a government for us, and not just for them.’
Na afloop van de bijeenkomst in Newton spreek ik de 75-jarige Fran. Samen met haar man bestierde ze tientallen jaren een apotheek in het stadje. Toen het echtpaar in 2002 vermoedde dat Maytag hun medicijnen aan werknemers niet meer zou vergoeden verkochten ze de onderneming. Een slimme zet, zo bleek achteraf. ‘It was a tough, very tough time for the city,’ zegt Fran over de periode na de val van Maytag. Veel mensen verloren naast hun baan ook hun huis. Anno 2019 staat Newton er, mede dankzij de komst van een producent van windturbines (TPI Composites), beter voor. Maar Fran maakt zich zorgen over de jeugd. Veel banen in Newton zijn tegenwoordig namelijk tijdelijk en flexibel, en de invloed van de vakbonden is fors afgenomen. Daarnaast worden de studiebeurzen die Maytag verstrekte met node gemist.
Fran heeft tijdens de vorige voorverkiezingen op Bernie gestemd. ‘He is a good guy, he really is.’ Maar een fan is ze niet. Haar steun voor Sanders kwam voort uit een aversie jegens Clinton: ‘He wasn’t Hillary. She just had too much baggage.’
De afgelopen maanden heeft Fran al aardig wat kandidaten langs zien komen. En opvallend: ze is de eerste Iowan die ik spreek die negatief is over Elizabeth Warren. ‘I’m really tired of her saying I got a plan for that.’ Op dit moment is haar favoriete kandidaat Amy Klobuchar, de senator uit het nabijgelegen Minnesota die de afgelopen weken iets in de peilingen is gestegen na een goed optreden in het laatste debat. Fran: ‘I would like a Midwest candidate. I would like a woman. I would like a moderate.’
De tweede campagnebijeenkomst van Bernie Sanders vindt plaats in Toledo (2.300 inwoners). Het dorp dat zo’n 40 kilometer ten noordoosten van Newton ligt wordt omgeven door uitgestrekte velden vol mais en soja.
In een zaal van het Reinig/Toledo Civic Center ga ik naast Reece zitten (zie de foto aan het begin van dit stuk), een 75-jarige gepensioneerde brandweerman uit Cedar Falls. Wanneer hij hoort dat ik uit Nederland kom, biedt hij zijn excuses aan voor de Amerikaanse president. (Hij is overigens niet de eerste en ook niet de laatste die meent dit te moeten doen). Reece schaamt zich als veteraan diep voor het recente verraad door Trump van de Koerden: ‘Each day I pray to God to call Donald home.’ Bernie vindt Reece daarentegen geweldig: ‘He speaks to the soul.’ Hij zal waarschijnlijk op hem stemmen, maar gelooft niet dat Sanders de nominatie zal weten te bemachtigen. ‘He’s just too old.’ Uiteindelijk zal het Warren worden, vermoedt Reece. En daar kan hij prima mee leven.
Als Suzanne Castello, de eerste spreker, rond 15.30 uur haar verhaal afsteekt, zitten er naar schatting zo’n 200 mensen in de zaal. Castello heeft jaren als docent economie op een high school in Toledo gewerkt, waarna ze als veehouder aan de slag ging. Omdat ze toen geen werkgever meer had, moest ze zich samen met haar man particulier verzekeren. En dat was financieel gezien bijna niet te doen. Pas toen haar man op zijn 65e met pensioen ging kwam er verbetering in de situatie. Amerikanen hebben namelijk vanaf hun 65e onder het Medicare-programma recht op een gesubsidieerde overheidsverzekering. Castello: ‘We did a happy dance.’ Met tranen in de ogen vertelt ze vervolgens hoe haar familie de grootste moeite had te zorgen voor haar dementerende vader. Hij had wel wat spaargeld, maar dat was na enkele jaren op. ‘It was hard trying to make ends meet.’
Sanders richt zijn pijlen in Toledo op de Amerikaanse zorgverzekeraars, die jaarlijks 100 miljard dollar winst maken terwijl tegelijkertijd 100 miljoen mensen niet of niet volledig verzekerd zijn. ‘I think that is kind of criminal,’ aldus de senator. ‘This is a system that is designed to make money instead of providing care.’ Sanders wil daarom op termijn de private verzekeraars aan de kant schuiven en de zorgverzekering via de overheid laten lopen. Oftewel: Medicare for All. Ieder jaar zou de leeftijdgrens voor Medicare met tien jaar omlaag moeten worden gebracht, wat uiteindelijk zal resulteren in een stelsel waarbij niemand meer premies betaalt. ‘This shall all be paid out of the general tax base in a progressive way.’ Alleen voor zeer rijke Amerikanen zouden de totale kosten omhoog gaan.
Na zijn betoog voor Medicare for All vraagt Sanders de aanwezigen naar hun ervaringen met het zorgsysteem. Een vrouw die voor mij zit vertelt dat ze in 2013 kanker kreeg en 5.000 dollar aan ziekenhuisrekeningen moest betalen. Dat was op zich nog te doen, maar toen de ziekte in de daaropvolgende jaren twee keer terugkeerde moest ze elke dubbeltje omdraaien. Net als bij Suzanne Castello werd ook zij op haar 65e gered door Medicare.
Een studente die zich inzet voor de bestrijding van HIV deelt Sanders daarna mee dat een effectief medicijn waar in de VS 29.000 dollar voor moet worden betaald in andere landen slechts 75 dollar kost. De Democratische presidentskandidaat wijdt dit aan een te grote macht voor de medicijnproducenten, die er bovendien niet vies van zijn prijsafspraken te maken. Sanders is eind juli nog met een groep Amerikaanse diabetespatiënten naar Canada gegaan om daar insuline te kopen. Voor exact hetzelfde product lagen de prijzen ten noorden van de grens maar liefst 90 procent lager.
De laatste campagnestop van de dag is de progressieve universiteitsstad Iowa City (33.000 studenten). Op een steenworp afstand van de University of Iowa zal Sanders op een plein het publiek toespreken. Wanneer ik er aankom schalt het toepasselijke nummer ‘Revolution’ (zie de video hierboven) van de Amerikaanse folkpunkband Flogging Molly uit de geluidsboxen: ‘So take me down to where the worlds collide/Need to be here ’till I’m satisfied/So let the revolution begin.’
Nadat de zon rond 19 uur is ondergegaan wordt Sanders aangekondigd door Massimo Paciotto-Biggers. Samen met een aantal anderen is deze student al een jaar lang verantwoordelijk voor de klimaatstaking die iedere vrijdag in de stad plaatsvindt. En begin oktober mocht hij Greta Thunberg nog als gast ontvangen.
Paciotto-Biggers vindt dat de klimaatcrisis het belangrijkste onderwerp moet zijn bij de Democratische voorverkiezingen. ‘Our generation must demand bold action and a bold leader,’ verklaart hij. ‘Young people must take the lead to get a climate leader into the White House. And that leader should be Bernie Sanders.’
Het bomvolle plein (1.000 mensen) trakteert Sanders op een groot applaus. Na twee bijeenkomsten die voornamelijk door oudere, witte Iowans werden bezocht, staat de senator uit Vermont nu voor zijn vertrouwde achterban: een jong en divers gezelschap. En dat doet hem zichtbaar goed. De wat nukkige man met de strenge blik van eerder die dag lijkt te zijn ingeruild voor een energieke spreker die een vlammend betoog voor een duurzamer Amerika houdt.
‘This is the generation that will bring about the fundamental change we will need,’ bedankt Sanders Paciotto-Biggers voor zijn introductie. Met 35 procent van het totale energieverbruik afkomstig uit windenergie doet Iowa het volgens de Democratische presidentskandidaat overigens niet slecht: ‘You should be proud of that.’ Maar er is meer nodig, veel meer. En Sanders is er trots op dat zijn klimaatplan – een variant op de door AOC omarmde Green New Deal – het grootste van allemaal is. Over een periode van tien jaar wil hij 16.000 miljard dollar investeren. ‘Yes, that is expensive. But there is no alternative for saving the planet.’ Sanders wil vooral veel geld stoppen in de omschakeling naar een bijna volledig duurzame energievoorziening. ‘Instead of ignoring the climate crisis we’re going to lead the world in saving this planet and transforming the energy infrastructure away from fossil fuels.’ Er zal daarbij intensief moeten worden samengewerkt met de internationale bondgenoten van de VS. Dan kunnen bijvoorbeeld de vele miljarden dollars die nu worden uitgegeven aan oorlogstuig effectiever worden besteed. Sanders: ‘Let’s invest that money in our common enemy, which is climate change. We need to come together.’ Het verhaal van de senator gaat er bij de aanwezigen in als koek. En na iets meer dan een half uur nemen ze liefdevol afscheid van hun politieke held. ‘Bernie, Bernie, Bernie’ wordt er geroepen.
Voor Sanders komt er daarmee een eind aan een dag campagne voeren in Iowa. Bijzonder om te zien hoe bij elke bijeenkomst een ander thema centraal stond (respectievelijk de macht van grote ondernemingen, het tekortschietende Amerikaanse zorgsysteem en de klimaatcrisis).
Bernie verkondigt een heldere boodschap: het is tijd voor een politieke revolutie. En na hem een dag gevolgd te hebben sluit ik me aan bij wat Fran en Reece over Sanders zeiden: ‘He is a good guy’ (Fran) en ‘He speaks to the soul’ (Reece). Of hij de uiteindelijke nominatie zal weten te bemachtigen waag ik echter te betwijfelen. De concurrentie op links van Elizabeth Warren is fel, de hoge leeftijd van Sanders baart veel kiezers zorgen en gematigde Democraten vinden zijn plannen te ver gaan.
Na het vastlopen van de onderhandelingen voor een nieuwe cao zijn sinds 16 september 46.000 werknemers van General Motors (GM) in staking. De arbeiders zijn lid van de grootste vakbond in de auto-industrie: de United Automobile Workers (UAW). Met een duur van nu al bijna vier weken gaat het om een van de langste stakingen in de geschiedenis van de UAW.
De onvrede bij de vakbondsleden stak in november vorig jaar de kop op nadat GM aankondigde vier fabrieken in de VS te sluiten (zie het stuk dat ik daar op 2 december 2018 over schreef: https://www.detroithetboek.nl/zondag-2-december-2018-general-motors-trump-en-een-ongemakkelijke-economische-realiteit/). Het magere cao-bod dat GM tijdens de recente onderhandelingen deed, was de druppel die de emmer deed overlopen. Na jaren van recordwinsten (11,9 miljard dollar in 2017 en 10,8 miljard dollar in 2018) hadden werknemers gehoopt op compensatie voor wat ze tijdens de kredietcrisis hadden ingeleverd toen de autoproducent het faillissement moest aanvragen. Maar die hoop bleek ijdel. Zo wilde GM in eerste instantie bijvoorbeeld dat UAW-leden meer zelf zouden bijdragen aan zorgkosten. De door de autoproducent voorgestelde loonsverhoging was volgens de UAW bovendien veel te karig, mede gelet op het feit dat de gemiddelde GM-werknemer er sinds 2010 16 procent in koopkracht op achteruit was gegaan. Een ander pijnpunt was de slechte positie van tijdelijke werknemers, ongeveer tien procent van het totale personeelsbestand, die ook in de toekomst niet mee zouden kunnen delen in de winst. (De gemiddelde GM-werknemer ontvangt een jaarlijkse bonus van 1.000 dollar per miljard dollar winst.)
Verreweg het belangrijkste doel van de stakers is echter baanzekerheid. Oftewel: GM zou de aangekondigde sluitingen van fabrieken in Michigan, Ohio en Maryland moeten afblazen en moeten beloven nieuwe modellen in de VS te produceren.
Sinds het begin van de staking is de koers van een aandeel GM met zo’n tien procent gedaald. En volgens schattingen liggen de kosten voor de autoproducent zelf (van bijvoorbeeld een lagere productie) tussen de 50 en 100 miljoen dollar per dag. Ook toeleveranciers en de overheid (denk aan gemiste belastinginkomsten) ondervinden schade van de staking. Net als de stakers zelf, die geen loon ontvangen, de eigen zorgkosten moeten betalen en het met 250 dollar per week uit de stakingskas moeten doen.
Eind september kregen UAW-leden voor de poorten van de GM-fabriek op de grens van Detroit en Hamtramck steun van de progressieve presidentskandidaat Elizabeth Warren. De politica liep samen met de stakers enige tijd mee in de zogenaamde ‘picket line’. ‘These workers from the UAW are here to hold GM accountable,’ verklaarde Warren tegenover de aanwezige pers. ‘GM made billions of dollars in profits last year and then closed five plants … GM is demonstrating that it has no loyalty to the workers of America or the people of America. Their only loyalty is to their bottom line.’ De Detroitse rapper GMac Cash liet eerder al een soortgelijk geluid horen. ‘Temps workin’ like slaves and don’t get hired/the supervisor don’t care if they get tired/they just tryna make sure them sales get higher,’ rapt hij in het nummer ‘On Strike’.
GM en UAW lijken na vier weken iets nader tot elkaar te zijn gekomen. Maar een voor beide partijen acceptabele cao is er nog altijd niet.
‘Van de eerste negen wedstrijden hebben de Detroit Tigers er zes gewonnen (0,667). Nog 153 (!) reguliere wedstrijden te gaan tot de play-offs.’ Deze zin schreef ik op zondag 7 april, iets meer dan een week na ‘opening day’. (Zie https://www.detroithetboek.nl/zondag-7-april-opening-day/). Het honkbalseizoen begon dit jaar in Detroit dus best aardig. Maar nu, bijna zes maanden later, is er van dat optimisme niks meer over.
In 2003 verloren de Tigers 119 wedstrijden, een diepterecord in de American League. Deze wanprestatie bleef dit seizoen nipt buiten bereik. Maar met 48 overwinningen en 114 nederlagen eindigden de Tigers wel stijf onderaan de competitie. Bovendien werd het grootste aantal verloren thuiswedstrijden in een MLB-seizoen ooit (59) geëvenaard. En kwam ook het negatieve doelsaldo van -221 thuis (2003: -162) in de geschiedenisboeken terecht.
Afgelopen seizoen was voor fans van de Tigers als een lange wortelkanaal-behandeling. Niet gek dan ook dat het aantal toeschouwers dat Comerica Park, het stadion van de honkbalploeg uit Detroit, bezocht dit jaar 51 procent lager lag dan in topjaar 2013 (1,5 miljoen versus 3,1 miljoen). Zelfs stuntprijzen van zes dollar per ticket – ter vergelijking: voor een biertje moet minimaal tien dollar betaald worden – mochten de laatste week niet baten. Op foto’s die op Twitter rondgingen zag Comerica Park er griezelig leeg uit.
Toch gloort er enige hoop aan de horizon. Door de laatste plek in de competitie mogen de Tigers namelijk volgend jaar als eerste tijdens de zogenaamde ‘draft’ een keuze maken uit alle talentvolle nieuwelingen. Verder ziet de begroting er een stuk gezonder uit in vergelijking met drie jaar terug, toen de honkbalploeg uit Detroit nog het dubbele aan salarissen kwijt was (200 versus 100 miljoen dollar). En tot slot kunnen de Tigers zich vasthouden aan het feit dat het team in 2006, drie jaar na het meest dramatische seizoen uit de geschiedenis, de World Series alweer wist te bereiken.
De show ‘America’s Got Talent’ is al vanaf 2006 een kijkcijfersucces voor tv-zender NBC. Zo’n tien miljoen mensen volgen het programma dat elke zomer een podium biedt aan talenten uit de hele wereld. Deelnemers doen auditie en hopen de jury – met daarin onder meer de Britse muziekproducent en talentenscout Simon Cowell – te overtuigen van een plek in de volgende ronde.
Tot dit seizoen – het 14e – had ik nog nooit een aflevering van ‘America’s Got Talent’ gezien. Maar sinds kort ben ik een trouwe volger. En dat allemaal door de deelname van het Detroit Youth Choir (DYC, volledige naam: Detroit Youth Concert Choir & Performing Arts Company). Dit jeugdkoor werd in 1996 opgericht, heeft een jaarbudget van minder dan 50.000 dollar en telt ongeveer 50 leden. Tijdens de eerste auditieronde in juni geeft het DYC een spetterende vertolking van ‘Can’t Hold Us’ (zie de bovenstaande video), een hit uit 2013 van rapper Macklemore en muziekproducent Ryan Lewis. ‘This is the moment/ Tonight is the night, we’ll fight till it’s over/ So we put our hands up like the ceiling can’t hold us,’ zingen de jeugdige Detroiters. Het koor wordt door het publiek beloond met een staande ovatie en de jury is unaniem lovend over het optreden.
Vlak voordat de juryleden willen stemmen of het DYC door mag naar de volgende ronde, komt echter Terry Crews (zie bovenstaande foto), een acteur en voormalig American-footballspeler die dit jaar Tyra Banks als presentator van ‘America’s Got Talent’ heeft vervangen, onverwacht het podium op. ‘Every man and woman on this stage represents me and where I came from,’ zegt de hevig geëmotioneerde Crews. ‘I remember sitting at my window in Flint, Michigan, dreaming about wanting to make it and wanting to be here — and they are here.’ Vervolgens loopt de presentator naar de jurytafel en spreekt de verbijsterde leider van het koor, Anthony White, toe: ‘Mr White. All it takes is one person to believe in a young man or woman for them to reach their dreams. And you are that man, sir.’ Crews drukt daarna de zogenaamde ‘Golden Buzzer’ in, waardoor het DYC een aantal shows kan overslaan en direct een plek in de kwartfinales verdient. Het filmpje van het optreden van het Detroitse jeugdkoor en de actie van Crews gaat na de uitzending viral. Op YouTube ligt het aantal views inmiddels boven de tien miljoen.
Drijvende kracht achter het succes van het Detroitse jeugdkoor is de sympathieke Anthony White (zie bovenstaande foto). White is sinds 2001 koorleider en werkt daarnaast als muziekleraar op een basisschool in een voorstad van Detroit. Hij is tevens dominee van een kleine kerk in het noordwesten van de Motor City. In totaal heeft White al meer dan 1.000 jongeren uit grootstedelijk Detroit kennis laten maken met dans en muziek. En onder zijn leiding won het koor verschillende prijzen, waaronder in 2018 de Texas Gospel Music Excellence Award. White heeft een duidelijk doel voor ogen met het DYC: ‘We’re here to let the world know we have some wonderful people in the city of Detroit.’ In een stad als Detroit, nog altijd een van de armste en meest gewelddadige steden in de VS, ben je echter niet alleen maar koorleider. Voor zijn jonge koorleden (8 tot 18 jaar) is Mr. White ook iemand die helpt een jeugd vol obstakels te overwinnen. Vlak voor hun optreden in de kwartfinale bedanken verschillende koorleden via een videoboodschap Mr. White voor het verschil dat hij heeft gemaakt in hun leven. ‘You told me it was OK to cry and that within the choir I had a family,’ zegt een meisje dat haar vader nog nooit heeft ontmoet en wier moeder en oma overleden zijn.
Eind augustus komt het Detroitse jeugdkoor de kwartfinale van ‘America’s Got Talent’ door dankzij een indrukwekkende uitvoering van het nummer ‘The Champion’ (Carrie Underwood ft. Ludacris, zie voor de DYC-versie de bovenstaande video). ‘Every time you guys come on stage, it’s just amazing,’ aldus jurylid Simon Cowell. ‘I could not be happier for you.’
Maar mijn persoonlijke DYC-hoogtepunt volgt op 10 september tijdens de halve finale. Met een verfrissende choreografie, strakke raps en soulvolle zangpartijen geven de jeugdige koorleden een magnifieke draai aan de hit ‘High Hopes’ van de band Panic! At the Disco (zie bovenstaande video). ‘Detroit versus everybody!’ prijst jurylid Gabrielle Union, met tranen in de ogen, het koor na het optreden. ‘You represented for the culture. You represented all the excellence that is in so many people that get overlooked.’ Gastjurylid Queen Latifah, dochter van een leraar, roemt het werk van Mr. White: ‘I know how much it means to bring the best out of the youth, to bring the best out of children, and to see something in them that they don’t even see in themselves. And you have truly done that and we are thoroughly entertained by it.’ Simon Cowell is het volledig eens met zijn collega: ‘We all need a Mr. White in our life.’ Op naar de finale!
Nog nooit won een koor ‘America’s Got Talent’. Maar daar laat Mr. White zich niet door afleiden. ‘We have a lot of fight in us,’ zegt hij vlak voor de finale. ‘Our kids are fearless and they’re ready to compete.’ Detroit staat in ieder geval vierkant achter het DYC. Zo laat burgemeester Mike Duggan het ‘Spirit of Detroit’-standbeeld, dat naast het stadhuis staat, aankleden in een paars vest, het traditionele uniform van de koorleden. ‘The Detroit Youth Choir represents the very best of Detroit. They really have become America’s Choir because people across the country are moved by their incredible talent, creativity and inspiring messages,’ aldus de burgervader. In de lokale media wordt ondertussen druk gespeculeerd over het laatste optreden van het jeugdkoor. Zou het niet geweldig zijn als het DYC een Motown-classic als ‘Ain’t No Mountain High Enough’ in een nieuw jasje zou steken?
Op dinsdag 17 september is het dan zover: 10 acts strijden om de hoofdprijs. Voorafgaand aan het optreden van het DYC wordt er een eerder opgenomen filmpje vertoond. ‘Detroit Youth Choir has taught us strength, love, confidence, friendship,’ zegt een koorlid daarin. ‘We embody the spirit of Detroit. People from Detroit know how to fight back despite the obstacles in their way.’ Verrassend genoeg kiest het koor weer voor ‘Can’t Hold Us’, hetzelfde nummer als bij de eerste auditie. De gok pakt echter goed uit. Met op de achtergrond in koeienletters de tekst ‘Detroit’ weten de in het paars geklede koorleden voor de laatste keer de harten van het publiek en de jury te stelen. ‘I don’t see a choir. I see a group of individuals who throughout this entire competition have done everything you possibly can with enthusiasm, friendship, talent, personality,’ aldus Simon Cowell. ‘You have meant so much to us. This is going to be such a tough competition tonight, and God bless you, Mr. White.’ Het woord is vervolgens aan de Amerikaanse kijkers om hun stem uit te brengen.
Een dag later vindt de uitslagenavond plaats. Cher treedt op en het DYC wordt op het podium vergezeld door Macklemore voor een derde – en laatste – uitvoering van ‘Can’t Hold Us’. Halverwege de show blijkt dat het jeugdkoor uit Detroit de eerste schifting heeft overleefd en tot de beste vijf acts hoort. De spanning stijgt tot ongekende hoogte, maar uiteindelijk grijpt het DYC net naast de hoofdprijs. De winst gaat – verdiend – naar de blinde en autistische 23-jarige Kodi Lee uit Californië. Hij was al vanaf het begin de favoriet voor de eindzege en wist die status tijdens de uitslagenavond te bevestigen middels een wonderschoon duet met Leona Lewis (zie de video hieronder, ‘You Are The Reason’ van de Britse zanger Calum Scott ). Lee wint een miljoen dollar en zal de komende tijd als hoofdact van een show in Las Vegas staan. (Waar hij in ieder geval van 7 tot 10 november gezelschap krijgt van het Detroit Youth Choir!)
De koorleider is met stomheid geslagen. ‘This is hard work, sacrifice. I can’t even talk. It means everything.’ Dankzij de schenking komt de droom van White eindelijk binnen bereik: een eigen gebouw voor het Detroit Youth Choir. Maar voordat dat er staat is het ‘business as usual’: ‘We’ll go back to rehearsing. The train don’t stop.’ Toch wil White met het enorme succes van de afgelopen maanden nog in het achterhoofd ook wel vooruit kijken. Het koor uitbreiden lijkt hem wel wat. En dan de wereld over. Want, aldus de Detroiter: ‘This is a DYC youth movement and I really want the world to know youth choirs are here to stay.’
Tijdens de campagne voor de burgemeestersverkiezingen van 1949 is segregatie op de woningmarkt in Detroit het belangrijkste thema. De Democratische kandidaat is de links-liberale George Edwards. Het oud-lid van de UAW geniet brede steun binnen de zwarte gemeenschap en is voorstander van sociale woningbouw in de witte wijken. Zijn tegenstander is de conservatieve Albert E. Cobo (zie de bovenstaande foto), die op de steun van het bedrijfsleven en rijke witten uit de regio kan rekenen. Cobo wil de zwarte ‘slums’ slopen, de private sector de vrije hand geven en de kosten voor de lokale overheid tot een minimum beperken.
Op slinkse wijze weet Cobo – die het voortdurend heeft over de ‘people who pay taxes’ – op de angsten van witte huizenbezitters in te spelen. Zijn campagne wordt door de onafhankelijke zwarte weekkrant Michigan Chronicle omschreven als ‘…one of the most vicious campaigns of race baiting and playing upon the prejudice of alle segments of the Detroit population.’ Dankzij de steun van witte huizenbezitters wint Cobo de verkiezingen uiteindelijk met overmacht.
Een van de eerste beslissingen die de nieuwe burgemeester neemt is het stopzetten van alle projecten voor sociale woningbouw. Cobo weigert bovendien geld van de federale overheid te accepteren dat bestemd is voor ‘public housing’. Om het woon-werkverkeer voor zijn achterban te vergemakkelijken breidt hij wel het lokale snelwegennetwerk fors uit. Onder het mom van ‘urban renewal’ moeten duizenden zwarte Detroiters vervolgens wijken voor de aanleg van nieuwe wegen. Het centrum van het zwarte nachtleven in Detroit, Hastings Street, wordt met de grond gelijk gemaakt om ruimte te maken voor de Chrysler Freeway.
Gemeenschappen worden uit elkaar getrokken en het zwarte culturele hart van de stad wordt van de kaart geveegd. Wat overblijft is volgens Thomas Sugrue, schrijver van het standaardwerk ‘The Origins of the Urban Crisis: Race and Inequality in Postwar Detroit’, een ‘…no man’s land of detoriation and abandoment.’ En, merkt een andere schrijver op: ‘It seemed as though a crime had been commited.’
Na twee keer te zijn herkozen tot burgemeester van de Motor City sterft Albert Cobo in 1957 op 63-jarige leeftijd aan een hartaanval. Drie jaar later wordt er een nieuw congrescentrum naar hem vernoemd: Cobo Hall. ‘An exactly right memorial,’ aldus de Detroit Free Press over de beslissing van het stadsbestuur het complex te vernoemen naar de controversiële politicus.
Cobo Hall is vanaf de jaren zestig de thuishaven van de North American International Auto Show, een belangrijke jaarlijkse autobeurs. En in juni 1963 is het de plek waar Martin Luther King zijn ‘I Have a Dream’-speech voor het eerst uitspreekt. De sporthal die deel uitmaakt van het complex, Cobo Arena, komt in 1994 in het nieuws als kunstschaatster Nancy Kerrigan er tijdens de voorbereidingen op de Olympische Winterspelen met een metalen stok op haar knie wordt geslagen door een man die is ingeschakeld door haar concurrente Tonya Harding.
Eind augustus werd bekendgemaakt dat Cobo Center (de naam van het congrescentrum sinds 2010) een nieuwe naam krijgt. Een beslissing waarvan vooral zwarte Detroiters vinden dat deze wel eerder genomen had mogen worden. De prominente verwijzing naar de burgemeester die tijdens de jaren vijftig van de vorige eeuw een beleid voerde dat dramatisch uitpakte voor de zwarte gemeenschap in de stad vormde immers al jaren een steen des aanstoots.
Het complex aan de oevers van de rivier de Detroit heet vanaf nu TCF Center. Met meer dan 500 filialen verspreid over negen staten hoort TCF tot de dertig grootste banken in de VS. Het hoofdkantoor van TCF zal in 2021 vanuit een voorstad verhuizen naar downtown Detroit. ‘Today, the convention center turns a page,’ verklaarde burgemeester Mike Duggan tijdens de persconferentie waar de nieuwe naam van Cobo Center werd onthuld. ‘From now on, this center will bear the name of an institution committed to rebuilding the city in a way that includes everybody.’ TCF heeft het recht op de naamgeving van het congrescentrum de komende 22 jaar afgekocht voor in totaal 33 miljoen dollar.
Mooi natuurlijk dat de naam van Albert Cobo niet meer op een van de belangrijkste gebouwen in Detroit prijkt. Maar TCF Center? Dat is toch wat karig. Het stadsbestuur (samen met de staat Michigan en de counties Wayne, Macomb en Oakland eigenaar van het complex) en TCF hebben hier de plank naar mijn mening faliekant misgeslagen. Waarom is er niet gekozen voor een naam waarmee ook een geliefde Detroiter kan worden geëerd? Grace Lee Boggs is dan de eerste persoon die in mij opkomt.
Grace Chin Lee wordt in 1915 geboren in Providence, Rhode Island. De dochter van Chinese immigranten vertrekt na haar studie filosofie aan Barnard College en Bryn Mawr, twee universiteiten aan de Amerikaanse oostkust, naar Chicago waar ze zich sterkt maakt voor de belangen van huurders. In de jaren veertig is ze nauw betrokken bij de arbeidersbeweging en trekt ze zich het lot aan van gemarginaliseerde groepen als vrouwen en minderheden. Lee trouwt in 1953 met de zwarte activist James Boggs. Ze neemt de achternaam van haar man aan en verhuist met hem mee naar Detroit.
In Detroit ontwikkelt Grace Lee Boggs zich tot een belangrijke gemeenschapsactivist. Het echtpaar Boggs gelooft dat het noodzakelijk is initiatieven op lokaal niveau te ontplooien om maatschappelijke vooruitgang te bewerkstelligen. Samen starten ze in 1992 Detroit Summer, een programma dat zich richt op jonge Detroiters en activiteiten organiseert als vervallen huizen in originele staat herstellen, muurschilderingen maken en het aanleggen van stadstuinen. Na de dood van James in 1993 fungeert het huis van Grace Lee in het oosten van Detroit als hoofdkantoor voor de Boggs Center to Nurture Community Leadership. ‘You cannot change any society unless you take responsibility for it, unless you see yourself as belonging to it and responsible for changing it,’ aldus Boggs.
Grace Lee Boggs schrijft tot 2005 een column in de Michigan Citizen, een zwarte krant die wekelijks verschijnt. En als ze al 95 is komt in 2011 haar vijfde boek nog uit: ‘The Next American Revolution: Sustainable Activism for the Twenty-First Century’. Twee jaar later wordt er een wonderschone documentaire – ‘American Revolutionary: The evolution of Grace Lee Boggs’ – gemaakt over het leven van Boggs (zie de trailer hierboven). ‘I feel so sorry for people who are not living in Detroit,’ zegt ze in het begin van de trailer. Op 5 oktober 2015, enkele maanden na het vieren van haar 100e verjaardag, sterft Grace Lee Boggs. Als eerbetoon aan haar onaflatende inzet voor Detroit zou het passend zijn als het stadsbestuur samen met TCF ervoor kiest de naam van Cobo Center alsnog te veranderen in TCF Boggs Center.
Nu de ‘r’ in de maand zit loopt de zomer ten einde. Alle leerlingen zitten inmiddels weer op school. Ook in Detroit, een stad waar het onderwijs al decennia in de hoek zit waar de klappen vallen. Zowel in 2009, 2011, 2013, 2015 als 2017 scoorden leerlingen uit de Motor City voor het belangrijke National Assessment of Educational Progress-examen (NAEP) het laagst van alle schooldistricten in het land. Robin Boyle, professor Urban Studies aan de lokale Wayne State University (WSU), vertelde mij in 2014 dat minder dan tien procent van de Detroiters die een opleiding aan WSU begint binnen zes jaar een diploma haalt.
Eind augustus was er echter goed nieuws te melden. Voor het eerst in vijf jaar waren de resultaten voor lezen en wiskunde van Detroitse scholieren tussen 8 en 13 jaar oud bij de Michigan Student Test of Educational Progress (M-Step) namelijk verbeterd. De scores waren zelfs harder sterker gestegen dan het gemiddelde van alle leerlingen in de staat Michigan.
‘I know what we are capable of doing and I knew we would improve,’ verklaarde Nikolai Vitti, die sinds de grondige hervorming van het schooldistrict in 2016 werkzaam is als inspecteur. ‘It is indisputable that our students can learn at higher levels, and we can see these types of results across the district. It was just a matter of time for it to all come together.’ Vitti schrijft de verbeterde resultaten toe aan enkele maatregelen die de afgelopen tijd zijn genomen zoals de invoering van een nieuw curriculum voor lezen en wiskunde en salarisverhogingen en extra cursussen voor docenten. ‘This should signal to everyone we know what we are doing.’
Toch is er nog een ontzettend lange weg te gaan: ondanks de behaalde vooruitgang wist in Detroit van de 8-jarigen maar 11,9 procent van de leerlingen een voldoende te halen voor lezen (gemiddelde in Michigan: 45,1 procent). De cijfers voor wiskunde waren overigens niet veel beter: 16 procent voldoende in de Motor City versus 46,7 procent in Michigan. En dan is er ook nog de beruchte SAT, de gestandaardiseerde toelatingstest voor het hoger onderwijs. Het percentage leerlingen dat voor het onderdeel schrijven en lezen de toets haalde, lag in 2019 met 28,3 procent 2,3 procentpunt lager dan het jaar ervoor.
