skip to Main Content

Zondag 16 februari: Gratie voor Kwame? (En Michigan voor Trump?)

Op dinsdag vier februari jongstleden sprak president Donald J. Trump zijn derde State of the Union-toespraak uit. Het Amerikaanse staatshoofd maakte van de gelegenheid dankbaar gebruik om in de gunst te komen van de zwarte gemeenschap. Zo had hij onder meer Tony Rankins uitgenodigd. Deze zwarte veteraan werkt, na een tijd dakloos te zijn geweest, nu in een zogenaamde Opportunity Zone: een gebied in een minder kapitaalkrachtige wijk waar ondernemers naartoe worden gelokt met belastingvoordelen.

Ook aanwezig in Washington D.C. waren Stephanie Davis en haar dochter Janiyah uit Philadelphia. Volgens de president zat Janiyah, net als talloze andere Amerikaanse tieners, vast in een failliet systeem van publiek onderwijs. Van Trump kreeg de zwarte tiener daarom een beurs om zich in te schrijven op een school naar keuze. Enkele minuten daarvoor had de president de 100-jarige Charles McGee, een van de laatste overlevenden van de Tuskegee Airmen, in de schijnwerpers gezet. De Tuskegee Airmen waren in de Tweede Wereldoorlog de eerste zwarte piloten in het Amerikaanse leger.

Dat Trump in het gevlij probeert te komen bij zwarte kiezers was twee dagen voor de State of the Union-toespraak ook al zichtbaar. Tijdens de grootste sportwedstrijd van het jaar, de Super Bowl, werd er door het campagneteam van de president een spotje uitgezonden met in de hoofdrol Alice Johnson (zie onderstaande video). Johnson werd in de jaren negentig van de vorige eeuw wegens een geweldloos drugsmisdrijf veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Maar in juni 2018, na bemiddeling van Kim Kardashian, had Trump haar gratie verleend. ‘Politicians talk about criminal justice reform. President Trump got it done,’ luidde de boodschap.

Om te worden herkozen in november doen de president en zijn team er alles aan zijn aandeel onder zwarte kiezers (2016: acht procent) te vergroten. ‘What have you got to lose?’ vroeg Trump de zwarte gemeenschap tijdens de verkiezingscampagne van 2016. En vier jaar later laat de president bijna geen moment voorbijgaan zonder te melden dat het werkloosheidspercentage onder zwarte Amerikanen nog nooit zo laag is geweest (minder dan zes procent).

In een swing state als Michigan, waar Trump in 2016 met slechts 10.000 stemmen verschil van Hillary Clinton won, kan een kleine toename in de steun van zwarte kiezers al van doorslaggevend belang zijn. De president heeft in de The Great Lakes State bovendien een troef achter de hand: het verlenen van gratie aan Kwame Kilpatrick, de oud-burgemeester van Detroit.

In de herfst van 2001 wordt Kwame Kilpatrick, hij is dan 31 jaar oud, verkozen tot de jongste burgemeester in de geschiedenis van de Motor City. In zijn inaugurele rede roept hij iedereen in de regio op samen te werken aan de wederopbouw van Detroit.

De 1,95 meter lange en 140 kilo zware politicus is een imposante verschijning. Met zijn dure maatpakken en gigantische diamant in zijn oor wordt Kilpatrick al snel de ‘hip-hop mayor’ genoemd. Tijdens de Democratische Nationale Conventie in 2004 — waar ook ene Barack Obama van zich laat horen — behoort Kilpatrick tot een selecte groep prominente partijleden die het publiek mogen toespreken.

In de loop der tijd steken echter ook zorgwekkende verhalen over de extravagante levensstijl van de burgemeester de kop op. Kilpatrick heeft verschillende maîtresses en komt in de problemen als twee voormalige leden van zijn beveiligingsteam bij het hoofd van de afdeling Internal Affairs melding maken zijn misdragingen. Wanneer de drie vervolgens worden ontslagen, slepen ze Detroit, de Detroit Police Department (DPD) en Kilpatrick wegens machtsmisbruik voor de rechter. De burgemeester ontkent in alle toonaarden. Volgens Kilpatrick maakt de zaak deel uit van een lafhartige mediacampagne die erop gericht is hem te besmeuren.

In 2005 wordt Kilpatrick door het tijdschrift Time uitgeroepen tot een van de slechtste burgemeesters van het land. Het wordt hem onder andere aangerekend dat hij meer dan 200.000 dollar gemeenschapsgeld heeft besteed aan dure reisjes, copieuze maaltijden en exclusieve drank. Eén uitgave springt er in het bijzonder uit: het is de luxe auto die Kilpatrick voor 24.995 dollar — bedragen boven de 25.000 dollar moeten door de gemeenteraad worden goedgekeurd — voor zijn vrouw least.

Als in 2007 het proces tegen de burgemeester van start gaat, wordt Kilpatrick verder in het nauw gedreven wanneer blijkt dat hij onder ede heeft gelogen over de verhouding die hij heeft met het hoofd van zijn staf. Het levert vervolgens spectaculaire tv-beelden op als Kilpatrick, met zijn vrouw naast hem, het boetekleed aantrekt en de inwoners van Detroit excuses aanbiedt voor zijn amoureuze escapades (zie onderstaande video).

De gemeenteraad van Detroit is Kilpatrick inmiddels zat. En ook binnen de zwarte gemeenschap brokkelt de steun voor de burgemeester in hoog tempo af. Jarenlang hebben zijn aanhangers kritiek op Kilpatrick weggewuifd. Maar de grens is nu wel bereikt. Het tij valt niet meer te keren. Kilpatrick wordt schuldig bevonden, moet een schadevergoeding van miljoenen dollars betalen en wordt gedwongen af te treden.

Na een uitgebreid federaal onderzoek wordt Kilpatrick in de zomer van 2010 opnieuw voor de rechter gesleept. Er worden de oud-burgemeester door het OM 30 strafbare feiten ten laste gelegd. Zo zou Kilpatrick onder meer 24 familieleden en vrienden op de loonlijst van Detroit hebben gezet die een salarisverhoging ontvingen van gemiddeld 36 procent per jaar. Ook zou Kilpatrick van aanzienlijke bedragen die hij tijdens zijn burgemeesterschap aan ‘giften’ ontving geen melding hebben gedaan. Volgens de aanklagers gaat het om smeergeld dat door bedrijven is betaald in ruil voor de toewijzing van grote opdrachten. Kilpatrick wordt er verder van verdacht de belastingen te hebben ontdoken, en meer dan een half miljoen dollar te hebben onttrokken aan een naar hem vernoemd charitatief fonds ter financiering van zijn verkiezingscampagne en het zomerkamp van zijn kinderen.

Daarnaast wordt Kilpatrick er van beschuldigd samen met zijn vader en projectontwikkelaar Bobby Ferguson miljoenen dollars achterover te hebben gedrukt. Het trio zette volgens het OM aannemers die opdrachten van Detroit binnensleepten onder druk werkzaamheden uit te laten voeren door het bedrijf van Ferguson. De projecten die door Ferguson vervolgens werden aangenomen, gingen bijna allemaal gepaard met extreme kostenoverschrijdingen, en soms werd er zelfs helemaal geen werk verricht. De winsten die op deze wijze illegaal werden verkregen, verdeelden de drie heren onderling.

In het voorjaar van 2013 wordt Kilpatrick door een jury schuldig bevonden aan 24 van de 30 ten laste gelegde feiten. En een half jaar later wordt de oud-burgemeester veroordeeld tot een gevangenisstraf van 28 jaar zonder de mogelijkheid tot vervroegde invrijheidstelling. Het is één van de zwaarste straffen van corruptie voor een Amerikaanse overheidsdienaar ooit.

Eind januari is Pete Karmanos, een van de oprichters van het softwarebedrijf Compuware, te gast in de wekelijkse ‘No BS News’-podcast van de Detroitse journalist Charlie Leduff. Karmanos (76) verklaart een fan van Kwame Kilpatrick te zijn: ‘What we had was an arrogant mayor — a really smart one, by the way . . . He’d done absolutely zero.’ De miljonair gaat zelfs nog een stapje verder door de vervolging van de oud-burgemeester te omschrijven als ‘a modern-day lynching’. Hij verrast Leduff vervolgens met de mededeling dat hij een brief met een gratieverzoek voor Kilpatrick bij president Trump heeft laten afleveren.

Karmanos, een Republikein die in het verleden grote bedragen heeft gedoneerd aan de campagne van de president, is ervan overtuigd dat Trump het verzoek serieus in overweging zal nemen. Het vrijlaten van Kilpatrick, die ongeveer een kwart van zijn straf erop heeft zitten, kan de president namelijk helpen Michigan tijdens de aanstaande presidentsverkiezingen te winnen. Karmanos: ‘If Trump gives him clemency before the election, where do you think he could help Trump’s campaign in? You don’t think Kilpatrick would go to the black community? You don’t think that would help him in the black community?’

Een eventuele verlening van gratie aan de controversiële Kilpatrick zal niet goed vallen bij de witte Trump-stemmers in Michigan. Maar ze zullen hun president hoogstwaarschijnlijk niet laten vallen. Wat Trump tijdens de campagne voor de vorige verkiezingen zei, lijkt immers nog altijd te gelden: ‘I could stand in the middle of Fifth Avenue and shoot somebody and I wouldn’t lose any voters.’

 

Meer lezen?

https://www.freep.com/story/opinion/columnists/brian-dickerson/2020/01/29/kwame-kilpatrick-trump-pardon-pete-karmanos/4602015002/
https://www.detroitnews.com/story/news/local/detroit-city/2020/01/28/state-lawmaker-calls-trump-commute-kwame-kilpatricks-sentence/4599687002/
https://www.freep.com/story/news/local/michigan/detroit/2020/01/27/pete-karmanos-asks-trump-free-kwame-kilpatrick-lynching/4591375002/
https://www.metrotimes.com/news-hits/archives/2020/01/28/would-setting-kilpatrick-free-help-or-hurt-trump-in-michigan

Back To Top