Zondag 1 maart: An equitable Detroit

Op het adres 8966 Helen Street in het oosten van Detroit staat de moderne fabriek van Flex-N-Gate. Deze toeleverancier voor de auto-industrie biedt werk aan 600 personen – waarvan 60 procent uit de Motor City afkomstig is – en levert de stad ieder jaar miljoenen dollars aan belastinggeld op. Vier jaar geleden was het stuk grond waarop het complex nu staat nog een onooglijke vlakte. Maar dankzij inspanningen van het bedrijf zelf, het stadsbestuur en de omwonenden kon in 2018 de fabriek worden geopend in een van de meest kwetsbare buurten van Detroit. Op de eerste sollicitatieronde van Flex-N-Gate van 500 vacatures kwamen 16.000 reacties.

Op dinsdag 25 februari 2020 gaf Mike Duggan (zie bovenstaande foto), burgemeester van Detroit sinds 2014, zijn zevende State of The City-toespraak in een fabriekshal van Flex-N-Gate. In veel Amerikaanse steden is het gebruikelijk dat de burgervader ieder jaar een toespraak (zie onderstaande video) geeft waarin verantwoording aan de kiezers wordt afgelegd, alsmede de plannen voor de toekomst worden toegelicht.

Voordat Duggan aan zijn speech begint, stelt hij eerst zijn team voor en bedankt hen voor hun inzet. Daarna vertelt de burgemeester de honderden aanwezigen over het voornemen van General Motors (GM) vorig jaar een fabriek in Detroit te willen sluiten. Omdat 2.000 arbeiders hun baan dreigden te verliezen moesten de Motor City en de autoproducent het in de media ontgelden. ‘It was defeatism all over,’ aldus de burgemeester. ‘But there’s no defeatism in City Hall.’ Achter de schermen begon hij direct na bekendmaking van het nieuws te onderhandelen met GM-topvrouw Mary Barra: ‘We were there for you when we built that plant in the 80’s. We were there for you during your bankruptcy. Your headquarters is here. Your engineering force is here. And you have to build the cars of the future somewhere. Isn’t Detroit the right place to do it?’ Duggan kreeg bij zijn reddingspoging onder meer hulp van de belangrijkste vakbond in de auto-industrie, de United Automobile Workers (UAW) en Gretchen Whitmer, de gouverneur van Michigan. ‘And then the unthinkable happened.’ Eind januari 2020 maakte GM namelijk bekend meer dan twee miljard dollar in de fabriek te investeren, zodat er in de nabije toekomst volledig elektrische auto’s geproduceerd kunnen worden.

Detroit is volgens Duggan op een keerpunt in zijn geschiedenis beland. ‘We’re not talking about decline and defeat anymore. We’re talking about growth.’ Hoewel de stad de weg omhoog gevonden heeft, is waakzaamheid echter wel geboden. De burgemeester refereert aan plekken als San Francisco, Brooklyn en Austin die al eerder een vergelijkbaar proces doorliepen, en waar de ongelijke verdeling van de toegenomen welvaart de verhoudingen onder druk zette. Duggan: ‘What are we going to do to make sure that does not happen here?’ Om ervoor te zorgen ‘that Detroiters are benefiting fairly from this recovery’ is er een speciale commissie ingesteld die bij elk besluit van het stadsbestuur zich zeven vragen moet stellen (zie onderstaande foto). De burgemeester zal de rest van zijn toespraak besteden aan het aflopen van deze vragen.

Detroiters betalen voor een autoverzekering gemiddeld ongeveer 400 dollar per maand. Dat is bijna het dubbele van wat in de rest van de staat Michigan gangbaar is. Duggan en de gemeenteraad strijden er al jaren in het staatsparlement voor deze kosten voor de inwoners van de stad omlaag te krijgen. En na verschillende tegenslagen kan de burgemeester nu eindelijk goed nieuws melden. Op 2 juli zal er een wet in werking treden waardoor mensen met een zorgverzekering, of een werkgever die een eigen autoverzekering heeft, niet meer dubbel verzekerd hoeven te zijn.

Het stadsbestuur doet er ook alles aan om de toegang tot kapitaal voor Detroiters die een onderneming willen beginnen te verruimen. Zo is het Motor City Match-programma, waarbij elk kwartaal 500.000 dollar aan subsidies aan starters wordt verleend, al een aantal jaren succesvol. Daarnaast kunnen ondernemers die buiten Greater Downtown actief zijn een beroep doen op het Strategic Neighborhood Fund, dat gevuld is met miljoenen dollars verkregen van grote ondernemingen. Een gebied dat als model voor de rest van de stad moet dienen is de omgeving rondom Livernois Avenue. Vorig jaar lag de straat in het noordwesten van Detroit langdurig open omdat de stroepen werden verbreed. In de inmiddels opgeknapte commerciële corridor openden in 2019 16 nieuwe winkels de deuren, waarvan 15 in handen zijn van zwarte ondernemers. ‘This is what we are trying to build,’ verklaart Duggan. ‘This is what we can do if we believe everybody deserves an opportunity.’

In november 2019 is de verkoop van marihuana voor medicinaal en recreatief verbruik in Michigan gelegaliseerd. Maar van de 40 verkooppunten in Detroit is 90 procent in bezit van mensen die niet uit de stad zelf afkomstig zijn. ‘And that aint right,’ meent de burgemeester. ‘Detroiters should get a fair share of that new wealth.’ Duggan belooft daarom in de toekomst de helft van de nieuwe vergunning toe te wijzen aan Detroiters.

‘Detroit is seeing growth we haven’t seen in decades, but we don’t want to replicate what’s happened in places where gentrification forced out many long-term black residents,’ vervolgt de burgemeester zijn verhaal. ‘As people move in, how do we protect the affordability for people that never left?’ Duggan stelt onder meer dat er dankzij een speciaal fonds van 25 miljoen dollar de komende 20 jaar 10.000 sociale-huurwoningen behouden kunnen blijven. Daarnaast moeten nieuwe projecten die subsidie van het stadsbestuur ontvangen minstens 20 procent van de huizen tegen sociale-huur aanbieden. ‘You have a city government that is fighting for the people who stayed,’ benadrukt de burgemeester. ‘I won’t lose sight of the fact that I wasn’t elected by the people who left. I was elected by the people who stayed. And we’re going to make sure they’re protected!’ Bijzonder trots is Duggan op de 21.000 vervallen panden die sinds 2014 in de stad zijn neergehaald: ‘The most succesful demolition effort in the US!’ De volgende uitdaging is geld te vinden om de laatste 17.000 verlaten woningen te slopen en nog eens 8.000 huizen op te knappen (de voorgaande jaren werden al 9.000 panden gerenoveerd). ‘For 55 years, leaders have failed to fix blight in this city. And I am going to fight for every single neighborhood for as long as I’m here,’ verklaart de strijdvaardige burgervader. ‘We can be the mayor and council that eliminate blight in this city if we work together. We have to find a solution.’

In 2013 beloofde Mike Duggan tijdens zijn verkiezingscampagne voor het burgemeesterschap nog dat hij een eind zou maken aan de bevolkingskrimp in de stad. Maar dat bleek een brug te ver. Uit cijfers van de U.S. Census (volkstelling) valt wel op te maken dat de afname van het aantal inwoners steeds kleiner wordt. Zo verloor Detroit tussen de zomer van 2016 en de zomer van 2017 nog 2.695 burgers, en in dezelfde periode een jaar later nog maar 1.526 mensen. Om in de komende jaren voor het eerst in meer dan een halve eeuw een groei van het aantal inwoners te kunnen melden, stelt het stadsbestuur, naast de al eerder door de burgemeester besproken onderwerpen, ook de volgende thema’s centraal:

– Huisuitzettingen
Na de kredietcrisis daalden in Detroit de ozb-waarden nauwelijks mee met de huizenprijzen. Het gevolg, aldus Duggan: ‘Detroiters were overassessed.’ Talloze huizenbezitters liepen betalingsachterstanden op en moesten vrezen hun woning te verliezen. Het stadsbestuur kan het geld dat toentertijd te veel is betaald niet meer terughalen. Maar de burgemeester heeft na zijn aantreden wel direct werk van de zaak gemaakt. En, zo meent hij: ‘Today we’re assessed fairly.’ Mensen met betalingsachterstanden kregen bovendien hulp en in sommige gevallen zelfs kwijtschelding van hun schuld. Mede door deze maatregelen daalden het aantal huisuitzettingen wegens betalingsachterstanden van 5.810 in 2015 naar 357 in 2019 (-94 procent). ‘If we’re going to keep people in their homes, we must prevent foreclosures,’ aldus de burgemeester.

– Onderwijs
Duggan steekt in zijn speech uitvoerig de loftrompet over ‘Detroit Promise’. Dankzij dit programma is de Motor City de eerste Amerikaanse stad die gratis hoger onderwijs kan aanbieden. Alle Detroitse scholieren kunnen kosteloos een 2-jarige opleiding aan een community college volgen, en voor leerlingen die toegelaten worden tot Wayne State University wordt het collegegeld zelfs vier jaar betaald. En dan verrijst er in de nabije toekomst, dankzij een gift van 100 miljoen dollar van de in Detroit geboren miljardair Stephen Ross, ook nog een campus van de University of Michigan in downtown Detroit. De burgemeester wil ervoor zorgen dat de zomerkampen die nu al in Ann Arbor, de thuishaven van de universiteit, worden georganiseerd, dan ook in Detroit plaats zullen vinden.

– Veiligheid
Om het aantal verkeersongelukken in de wijken aan te pakken zijn er sinds 2018 400 verkeersdrempels aangelegd. En de komende twee jaar komen er in de buurt van scholen en parken nog eens 800 bij.

Kinderen in Detroit blijken vaak bang voor de vervallen huizen in hun buurt. ‘But the second biggest fear of kids is stray dogs, and that’s a shame,’ stelt Duggan. Om daar wat aan te doen wordt onder meer de capaciteit van de verantwoordelijke instelling, de Animal Control Enforcement, uitgebreid en is er een speciaal alarmnummer ingesteld. Daarnaast zijn er strengere regels ingevoerd voor hondenbezitters die niet goed voor hun dier zorgen.

Detroit wil dit jaar 400 extra agenten aannemen. Om het beroep aantrekkelijker te maken is onder meer het salaris de afgelopen jaren flink opgetrokken: van 29.352 (2014) naar 42.000 (2020) dollar. Tussen 2014 (2.969) en 2019 (3.337) is het aantal agenten al toegenomen, maar genoeg is het nog niet. Duggan doet tot slot van zijn toespraak dan ook een dringende oproep: ‘Help us make the city a safer place.’